Masterchef ve Ziraat Mühendisi Deniz Orhun’un, gastronomi dünyasının son dönemdeki önemli trend ve konularından biri olan ‘akıllı beslenme’ konusunda yazdığı makalesi, uluslararası hakemli bilimsel bir yayın olan Eurasian Journal Of Agricultural Economics dergisinde yayınlandı. Deniz Orhun makalede gastronomi sisteminin dönüşümünden ve akılcı bir beslenme sisteminin gerekliliklerinden bahsetti.
24 güneş döngüsüne göre beslenme, mevsimine göre beslenme ve yediklerimizin davranışlarımıza etkileri gibi gastronomi alanında önemli konu ve araştırmaları gündeme getiren Master Şef Deniz Orhun, 2022 yılında beslenme düzeninde öne çıkmaya aday yeni bir konuyu iki bilimsel disiplin olan tarım- gıda ilişkileriyle işledi.
Deniz Orhun’un “Eat wisely” (Akıllıca Yemek) orijinal adıyla yer alan makalesi, tarım ekonomisi alanında Türkiye’de doğumlu, uluslararası hakemli Journal Of Agricultural Economics dergisinde yayımlandı. Deniz Orhun, Asya Amerika bilimsel haber araştırmacısı, sinolog ve dil bilimci Pınar Dedeoğlu Meng ile birlikte yaptığı araştırma makalesinin baş editörlüğünü Prof. Dr. Fatma Handan Giray ve Prof. Dr. Zeki Bayramoğlu üstlendi.
Makalede gıda okuryazarlığı, mevsimlere uygun beslenmenin temeli olan 24 güneş döngüsüne göre beslenme, makro ve mikro besin elementlerinin daha fazla kaybetmeden yapılan pişirme teknikleri, üreticinin kim olduğunun bilindiği tedarik zincirlerini kullanmanın önemi, yeni trend yiyecekler, üretimden sofraya gelene kadar olan süreçte daha az gıda kaybının nasıl sağlanacağı gibi konular yer aldı.
Ramazan Ayında sağlıklı vücut ve ruh için farkındalığı artıracak bir döneme giriyoruz. Bir tüketici olarak yapılabilecek davranış değişikliklerini anlatan Deniz Orhun bu değişiklikleri birkaç başlıkta özetliyor:
Gıda okuryazarlığı
Ürünler üzerindeki etiketleri ve ne demek istediklerini anlayarak okuyabilmek, ürünün nereden geldiğini, hangi firmanın ürettiğini anlamak ve ürün içerisindeki malzemeleri öğrenmek.
Atık yönetimi
Ev içerisinde bilinçli tüketicilerin yapabileceği en önemli davranış değişikliklerinden biri atık yönetimi yapabilmek ve bunun için yeterli bilgiye sahip olabilmek.
Akıllıca yemek
Ürünün üreticiden sofraya gelene kadarki sürecini bilerek, sağlığımız, davranışlarımız için doğru vitamin ve mineralleri alabilmek üzere aşırıya kaçmadan yemek yemektir. Deniz Orhun bu kavramı “Akıllıca yemek yemek en kolay olarak başlayabileceğimiz davranış değişikliğidir. Yaşınıza, yaşadığınız coğrafyaya, sağlığınıza ve iklime uygun olarak beslenmeye başlamak en kolay yapabileceğimiz ve bunu alışkanlık haline getirebileceğimiz bir davranış değişikliğidir. Gıda sistemleri, tedarik zincirleri, üretim teknolojileri değişiyor. Dönüşüm zamanı evinizdeki “oyun kurucu” siz olun ve gıda oyununu değiştiren kişi olun” sözleriyle özetliyor.
Akılcı alışveriş
Gıda okuryazarlığı sayesinde okunan gıda etiketleri akılcı alışverişin de temelidir. İhtiyaç olan kadar beslenme, bağırsakları dolayısıyla davranışları etkileyen besinlerin seçimi, alınan besinlerin dayanıklılık süresine dikkat edilerek yapılacak küçük değişiklikler beslenme alışkanlıklarında da büyük değişiklikler sağlar.
Atıksız mutfak
Besinlerin yetiştirilme, saklanma, pişirilme yöntemleri kadar atıksız bir şekilde her türlü özelliğinden faydalanmak da akıllı beslenmenin yöntemlerinden biridir. Örneğin kök sebzelerin hem yapraklarından hem köklerinden yapılabilecek yemekler hem vücuda hem mutfağa katkı sağlar.
