Restoranlarda bahşiş verme alışkanlığı, tarih boyunca misafirperverliğin bir göstergesi olarak kabul edilmiştir. Ancak, teknoloji ve dijital ödeme sistemlerinin gelişmesiyle birlikte, bahşişlerin nasıl verileceği konusundaki geleneksel yöntemler de değişim geçiriyor. Özellikle kredi kartı kullanımının artışı, bahşişlerin ödeme yöntemleri üzerine yeniden düşünmeyi gerektiriyor.
Türkiye’de, mevcut sistemde bahşişler genellikle nakit olarak verilmekte ve bu uygulama hem misafir hem de çalışan açısından bazı sorunlar yaratmaktadır. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde bahşişlerin de kredi kartı ile tahsil edilmesi gerektiği konusunda yeni bir düzenleme önerilmektedir. Bu öneri, bahşişlerin tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak verilmesini ve yalnızca %10’luk bir vergi kesintisi sonrası çalışanlara aktarılmasını hedeflemektedir.
BigChefs’in kurucusu Türk girişimci ve iş insanı Gamze Cizreli, konu hakkında: “Restoranlarda ödenen bahşiş miktarı ne yazık ki her geçen yıl düşmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri, teknolojinin etkisiyle nakit kullanımının azalmasıdır. Bu sorunu çözmek için devlet ve işletmelerin birlikte hareket ederek misafirlere ödeme kolaylığı sunmaları gerekmektedir. TURYID olarak, Maliye Bakanlığı’na kredi kartı ile ödenen hesapların bahşişlerinin de kredi kartı ile ödenebilmesi ve bunun vergilendirilmesinin çalışanlar lehine olacağı bir sistem önerdik. Avrupa’nın hemen hemen tüm ülkelerinde ve Amerika’da kredi kartıyla bahşiş tahsil edilmesi yaygın bir uygulamadır. Bahşiş, gönüllülük esasına dayanan bir sistemdir. Misafir, servis verenin hizmetinden memnun kaldığında ona bir jest yapmak ister. Bu sistem dünya genelinde böyle işler. Hatta yurtdışında kredi kartı sliplerinin altında %10’dan %22’ye kadar çeşitli bahşiş oranları bulunur ve misafir, gönlünden kopan miktarı işaretleyerek kartından bu meblağı tahsil ettirir. Bu uygulama, Türkiye’de yaygınlaşmadığı sürece servis kalitesini olumsuz yönde etkileyecektir. Aslında, bu sistem hem kamu hem çalışanlar hem de misafirler için tamamen kazan-kazan modeliyle işleyecek bir mekanizmadır. Kamu açısından, kayıt dışı olan bir meblağ kayıt altına alınacak ve vergilendirilecektir. Çalışanlar, yurtdışı örneklerinde olduğu gibi daha yüksek bahşişler elde ederek gelirlerini artıracak; böylece işverenler de daha nitelikli eleman istihdam etme şansına sahip olacaktır. Ayrıca, bu durum mesleğe olan ilgiyi ve talebi artırarak servis kalitesini de iyileştirecektir. 50 milyon turist beklenen bir ülkede hizmet kalitesini artırmak adına bu uygulamaya bir an önce geçilmesinin acil ve öncelikli bir konu olduğunu düşünüyorum” sözlerini dile getirdi.
Konu hakkında TURYID Genel Başkanı Kaya Demirer, yeni yasal düzenlemeyi sektörün gelişimi için olumlu bir adım olarak gördüğünü, bu doğrultuda, Gelir İdaresi Başkanlığı ve ilgili tüm paydaşlarla iş birliği içinde çalışmaya devam edeceklerini belirtti.
Sonuç olarak bu değişiklik, restoran sektöründe hem çalışanlar hem de misafirler için önemli avantajlar sunacaktır. Çalışanlar, bahşişlerini daha yüksek miktarlarda alabilecek ve bu sayede gelirleri artacaktır. Aynı zamanda, bu uygulama kayıt dışı ekonomiyi azaltacak ve vergi uyumunu artıracaktır. Misafirler ise hizmet kalitesine göre gönüllü olarak daha yüksek bahşişler bırakabilecek ve böylece restoranların hizmet standartları yükselebilecektir.
Yeni düzenleme, restoran sektöründe daha şeffaf ve verimli bir ödeme sistemi oluşturmayı amaçlamakta hem ekonomik hem de kültürel anlamda önemli bir dönüşüm sürecini tetiklemektedir.
