Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı Firuz B. Bağlıkaya, TÜRSAB TV canlı yayınında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Global bir krize dönüşen koronavirüs salgınının Türkiye turizm sektörüne etkileri ve sektörün beklentileri hakkında açıklamalarda bulundu. Bloomberg HT Haber Koordinatörü Ali Çağatay’ın moderatörlüğünde gerçekleşen programda Turizm Güncel Köşe Yazarı Savaş Daş ve Sabah Gazetesi Turizm Editörü Betül Alakent, Bağlıkaya’ya sektörün içinde bulunduğu ekonomik darboğaza dair merak edilenleri sordu.
Koranavirüs salgınından en çok etkilenenlerin seyahat ve turizm sektörleri olduğuna dikkat çeken TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, rezervasyonların bıçak gibi kesildiğini ve ardından iptallerin başladığını belirtti. Bağlıkaya; “Sektör şu anda kasım, aralık, ocak, şubat aylarında yapılan tüm ön rezervasyonlarını kaybediyor. İptaller ardı ardına gelirken, yeni rezervasyon hiç gelmiyor. Türkiye’ye seyahate gelmek isteyen insanlara rezervasyonlarınızı iptal etmeyin, erteleyin ileri bir tarihe öteleyin yönünde telkinlerde bulunuyoruz. Ancak yurt dışından gelen yeni rezervasyon hiç yok. Yurt içinde de seyahat acentaları çok zor durumda. Şu anda rezervasyon yapmış, tatil satın almış insanların paralarını geri talep ettiği yerler seyahat acentaları. Acenta, parayı alıp cebine koymuyor. Otel, uçak ve diğer servis hizmetleri ödeniyor. Para adreslere dağıtılmış durumda. Seyahat acentası parayı ödemiyor gibi görünüyor ama para nasıl ödenecek? Tüketici hakları düzenlenirken aslında acentanın ve diğer paydaşların ilişkilerinin de düzenlenmiş olması lazım” dedi.
“Tatilini iptal etme ertele”
Yaşanan süreçte “Kimsenin gemisini tek başına kurtaramayacağı çok açık” diyen TÜRSAB Başkanı, krizin el birliği ile atlatılabileceğinin altını çizdi. Yurt dışı rezervasyonlarında kayıpların yüzde 35-40 oranına ulaştığına dikkat çeken Bağlıkaya; “Önümüzdeki dönemde sektörde kartlar yeniden dağılacak, oyuncular değişecek gibi görünüyor. Türk turizmciler olarak yerimizde sapasağlam olmamız lazım ki bu arayı mümkün olduğunca telafi edebilelim. Krizin ne zaman biteceği öngörülememesinden dolayı şubat, mart, nisan ayları gitti. Şu anda sektör sıfıra doğru gidiyor. Yaşadığımız şey çoklu organ yetmezliği gibi. Uçak seferleri iptal olduğundan yabancı turistin gelmesi mümkün değil. İç turizmde vatandaşa tatilini iptal etme, ertele çağrısı yapıyoruz” sözleriyle sektörde yaşananları dile getirdi.
“Yeni önlemlerin alınması lazım”
Sektör paydaşlarının birlikte hareket ettiğini belirten Bağlıkaya, Turizm İstişare Kurulu (TİK) olarak istihdam, likidite akışı ve kamuya olan yükümlülüklerin ertelenmesi gibi başlıkların ilgili Bakanlıklara iletildiğini söyledi. Konaklama vergisinin ertelenmesi ve sektörde toplu işten çıkarmaların önüne geçilmesi için gerekli önlemlerin alınması gerektiğini belirten Bağlıkaya; “Bu dönemde kilit gördüğümüz kalifiye kadroların mağdur edilmemesi için devlet desteğinin olmasını talep ediyoruz. Küçük işletmelerimiz için belli bir rakama kadar teminatsız kredi talebimiz oldu. Bizim beklediğimiz şey; turizm segmentiyle ilgili ekonomik önlemlerin alınması. Bütün bu taleplerimizle ilgili Cumhurbaşkanlığımızın yapacağı açıklamayı bekliyoruz. Likidite akışının sağlanması, kamu borçları şahıs borçlarının ötelenmesi, işlem yapılmaması lazım. İnanıyorum ki herkesi tatmin edecek bir paket açıklanacak. Bakanlığımızdan 2020 aidatlarının alınmaması konusunda yetki istedik. İkinci olarak evden çalışmayla ilgili müsaade istedik. Çünkü acentaların açık bulundurulma zorunluluğu var, bu konuda cevap bekliyoruz. Ayrıca bugün İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde yapılan toplantıda belediye nezdinde acentalara yük olacak vergilerin ötelenmesiyle ilgili talepte bulunduk. Salgının insani boyutuyla ilgili bütün dünya çaresiz. Sistemin suyu tüketici ve sistem kilitlendi. Yeni duruma adapte olarak yeni önlemlerin alınması lazım. Bu şekilde ekonomik olarak ülkemizi ve sektörümüzü ayakta tutabiliriz” sözleriyle seyahat acentalarının beklentilerini dile getirdi.
“İnternet üzerinden satış yapan global online firmalar vatandaşı mağdur etti”
Bağlıkaya; “Bu süreçte yaşanan seyahat kısıtlamasından dolayı global online internet sitelerinden, hiç tanımadığımız şirketlerden tatil satın alanların eli yandı. Vatandaş hiçbir servis alamadığı gibi paralarını da alamıyor. Kriz var, neredeler? Online şirketlerin hiçbiri şimdi ortada yok. Bir şey değişecek mi evet değişecek. Biz insani bir iş yapıyoruz. Temas ağırlıklı bir iş yapıyoruz. Bu krizden sonra bu online şirketlere olan ilgi azalacak, insanlar muhatap bulabileceği bir acentaya başvuracak. Ticaret, tekrar bizim yapmakta olduğumuz şekle dönecek. Global anlamda bir konsolidasyon yaşanacak. Türkiye aldığı önlemler ve vaka sayısının az olması nedeniyle rakipleri arasında avantajlı bir durumda. Sağlık Bakanlığımız bugüne kadar çok başarılı bir operasyon yürüttü. Alınan önlemleri dünyaya anlatabilirsek fiyatta ve talepte düşüş yaşamayız” dedi.
“Tik ile yerli turist için uygun fiyatlı tatil paketleri üzerinde çalışıyoruz”
Turizm İstişare Kurulu (TİK) ile birlikte koronavirüs salgını sonrasında sektörü canlandıracak adımlar atmak için çalıştıklarını ifade eden Bağlıkaya; “Yaz aylarında yerli turistin tatil yapabilmesi için mümkün olduğunca standart ve uygun tatil paket hazırlıklarımız var. Hava yollarının belli destinasyonlara ve otellerinse belli bir kapasiteye kadar sabit fiyat uygulaması yapabileceğini, acentaların da bunu paket haline getirerek minimum giderleri kadar bir masraf üstüne ekleyerek satma konusunda bir çalışmamız var. Bununla ilgili görüşmeler yapıyoruz, önümüzdeki haftaya kadar tamamlayıp açıklamayı planlıyoruz. Sezon öncesi yeni tedbirler de almak gerektiriyor. Açık büfe sisteminin nasıl devam edeceği de belirsiz. Salgın devam ederse her şey dahil model değiştirebilir, aksi halde insanlar o ortamda olmak istemeyecektir” dedi.
